Nasze żądania

1. Jasne oświadczenia

Potrzebna jest jasna ogólnoświatowa zgoda na wdrożenie efektywnych środków przeciwko FGM: „Okaleczanie kobiecych narządów płciowych jest przestępstwem, które nie będzie tolerowane nigdzie na świecie!” ONZ powinna uchwalić taką ustawę w imieniu wszystkich Państw Członkowskich i upewnić się, że opinia publiczna zostanie o tym poinformowana, aby już nikt nie mógł powoływać się na brak świadomości, że FGM jest przestępstwem!

2. Brak luk prawnych – ścisłe egzekwowanie

FGM jest właściwie pośrednio lub bezpośrednio zakazane z wielu krajach. Problemem jest jednak, że wciąż istnieje wiele luk prawnych w tym zakresie. Dotychczas jedynym państwem, które na dużą skalę stosuje prawidłowe dochodzenia w kwestii FGM jest Francja.

Dlatego:

a) FGM musi zostać sklasyfikowane jako przestępstwo i jasno zdefiniowane – tak, aby nie było już żadnych wątpliwości co do tego co może być uważane za FGM a co nie

b) FGM musi być karane konsekwentnie – bez względu na narodowość sprawców, ofiar, czy też miejsce popełnienia przestępstwa. Każdy, kto dopuści się okaleczania narządów płciowych dziewczynek musi ponieść bezwzględne konsekwencje

c) Każde podejrzenie okaleczania narządów płciowych musi prowadzić do obligatoryjnego(!) dochodzenia karnego

d) Badanie ginekologiczne potencjalnej ofiary oraz jej sióstr musi stać się obligatoryjną częścią dochodzenia bez względu na zgodę ich rodziców

Uwaga: W tym kontekście chciałabym zwrócić Państwa uwagę na fenomen, który dotknął mnie w sposób szczególny: mianowicie, z wielu docierają do mnie informacje o tym, że coraz więcej młodych kobiet pochodzenia imigranckiego, które osiągają wiek pozwalający na ich wydanie (ok. 12, 13, 14 lat), zostaje wysyłanych do Afryki, aby zostać poddane obrzezaniu. Następnie są one zmuszane do małżeństwa i nie wracają już do Europy, USA, Kanady czy Australii. Natomiast ich rodzice zostają tam w wierze, że unikną kary. To musi się zmienić! Również rodzice, którzy zmuszają swoje córki do powrotu do Afryki w celu poddania ich obrzezaniu i wyjścia za mąż muszą być bez wyjątku skazywani przez europejskie, amerykańskie itd. sądy na wieloletnie więzienie!

3. Skuteczna ochrona dzieci

To, co dotyczy zakazu FGM dotyczy również ochrony dzieci. Możliwość obrzezania dziewczynek powinna być zakazana uwzględniając ochronę praw dzieci. W wielu krajach wdrożone są regulacje chroniące prawa dzieci, jednak zawierają wiele luk prawnych.

Filary efektywnej ochrony dzieci:

1. interwencja powinna następować już we wczesnym stadium – nie tylko w przypadku „nieuchronnego zagrożenia”

2. każde podejrzenie zagrożenia FGM musi prowadzić do obowiązkowych konsekwencji – dopóki nie zostanie zapewnione, że zagrożenie jest wyeliminowane w długiej perspektywie

3. sąd musi mieć prawo do zażądania badań ginekologicznych oraz rutynowych badań potencjalnej ofiary oraz jej sióstr bez względu na zgodę ich rodziców

4. w razie konieczności wyjazd dziewczynki powinien zostać zakazany

5. sąd powinien mieć moc tymczasowego pozbawienia rodziców praw rodzicielskich i zakazania pozostawania dziewczynki z jej rodziną na określony czas

6. dopuszczalne powinno być również całkowite pozbawienie praw rodzicielskich - jako środek ostateczny

4. Nieograniczony obowiązek zawiadamiania

Koniecznym jest, aby indywidualne przypadki były zgłaszane odpowiednim władzom, aby środki ochrony dzieci i prawo zakazujące FGM mogły być wdrażane, a pomyślne dochodzenie przedsiębrane. Brak zawiadamiania odpowiednich organów jest najczęstszym utrudnieniem w zapobieganiu FGM na czas.

Dlatego:

a) każdy obywatel powinien być zobligowany do zawiadamiania odpowiednich organów (policja, prokuratura, placówki socjalne) o każdym podejrzeniu zagrożenia poddaniem dziewczynki/ -ek procesowi obrzezania

b) to powinno dotyczyć również grup zawodowych, które utrzymują regularne kontakty z potencjalnymi ofiarami FGM: lekarze, pielęgniarki, położne, pracownicy socjalni. Z uwagi na fakt, że odgrywają oni bardzo istotną rolę w odkrywaniu takich przypadków, powinni ponosić odpowiedzialność w wypadku zignorowania zawiadomienia

c) w takich przypadkach powinno nastąpić zwolnienie z obowiązku dochowania tajemnicy zawodowej

5. Uznanie FGM jako podstawy do przyznana azylu - na całym świecie!

FGM jest przestępstwem dokonywanym na kobietach jedynie, dlatego że są kobietami. Na tych, które odmawiają poddania się tej praktyce wywierana jest presja społeczna, są one oskarżane i narażane na groźby. Czasami kobiety są narażone na niebezpieczeństwo nawet w krajach, do których wyemigrowały. FGM jest formą prześladowania politycznego i musi być za taką oficjalnie uznane. Osoby, które emigrują ze swojego  kraju w celu ucieczki przed FGM mają prawo do ochrony. To, czego domagają się od lat liczni politycy, aktywiści na rzecz praw kobiet i organizacje pozarządowe musi w końcu zostać zrealizowane: FGM musi zostać ostatecznie uznane na całym świecie za podstawę do otrzymania azylu.

6. Szkolenia na szeroką skalę

Każdy, kto w związku z wykonywanym zawodem może mieć kontakt z FGM musi zostać poinformowany o praktykach z tym związanych. Nie dotyczy to jedynie lekarzy, psychologów, pielęgniarek, położnych, czy pracowników socjalnych, ale również przedstawicieli organów władz: funkcjonariuszy policji, sędziów i prokuratorów.

Jedynie osoba posiadająca szczegółową wiedzę na temat sposobu, miejsc i powodów wykonywania zabiegu jest w stanie stawiać adekwatne pytania i określić, czy oświadczenia są poprawne. Np. matka, która w sali sądowej składa oświadczenie, że dziecko nie płakało podczas zabiegu okaleczenia, kłamie – jedynie nieodpowiednio przeszkolony sędzia może mieć problemy z oceną takiej deklaracji.

Z tego powodu FGM powinno stać się nieodłączną częścią edukacji i treningu zawodowego dla wszystkich zawodów, które mogą mieć styczność z tą praktyką. W przypadku, kiedy jest to nieużyteczne lub niemożliwe do zrealizowania, powinny zostać zorganizowane specjalne kursy uzupełniające wiedzę w tym zakresie. Ponadto, uważam za konieczne odbycie (w przyszłości) zaawansowanych kursów dla różnych zawodów. Ścisła współpraca pomiędzy różnymi instytucjami jest warunkiem do efektywnego zwalczania FGM. Takie zaawansowane kursy mogą pomóc w zrozumieniu roli pozostałych zaangażowanych profesji, a współpraca może się znacznie polepszyć.

7. Ściśle określona prewencja

Efektywna prewencja wymaga wystarczających funduszy publicznych

Na to składają się:

a) ogólne kampanie informacyjne w TV, prasie, jak również na bilbordach w celu podniesienia świadomości na temat FGM oraz dostarczania opinii publicznej informacji dotyczących sytuacji prawnej i możliwości działania

b) konkretne kampanie informacyjne w domach dla uchodźców, szkołach, szkołach pielęgniarskich oraz podczas kursów pracowników społecznych

c) określone profile edukacyjne dla praktyk medycznych oraz szpitali

d) podczas procesu wydawania wiz, wszystkie konsulaty powinny poinformować przede wszystkim imigrantów, ale również podróżujących (aby zaznajomić możliwie dużą liczbę ludzi z tematem) o sytuacji prawnej dotyczącej FGM w ich kraju oraz o stosunku ONZ do tego problemu.

e) regularne, obowiązkowe badania wszystkich (!) dziewczynek w szkołach

f) ochrona i odpowiednie wsparcie dla potencjalnych ofiar i ich bliskich. To oznacza np. udzielenie dyskretnej pomocy oraz miejsca schronienia dla kobiet, które uciekły od swoich rodzin, aby ocalić córki przed FGM

8. Dialog z władzami państw pochodzenia

ONZ musi jednoznacznie i adekwatnie wyrazić swoją pozycję przez władzami poszczególnych państw pochodzenia potencjalnych ofiar FGM, jak również jasno przedstawić, że to przestępstwo nie będzie tolerowane nigdzie. W niektórych krajach Afryki władze rozpoczęły inicjatywy zabraniające okaleczania narządów płciowych dziewczynek. Rządy tych, jak również państw, które już zakazały FGM i próbują wdrożyć odpowiednie środki, muszą być wspierane.

9. Więcej badań w kwestii FGM

Chociaż wiedza na temat FGM jest już szeroka, wciąż istnieje potrzeba dalszych badań nad tym problemem. Strategie stosowane obecnie w walce przeciwko FGM są często oparte na niesprecyzowanych szacunkach lub tak zwanych „doświadczeniach”, które nigdy nie zostały potwierdzone. Badania nad FGM muszą być wspierane i intensyfikowane przez odpowiednie fundusze publiczne.

Wciąż niesprecyzowane są:

a) dokładna liczba ofiar w każdym z krajów – dostępne dane są jedynie szacunkowe i nieściśle określone

b) czynniki odpowiednio potępiające działania związane z FGM w kraju, do którego imigrują potencjalne ofiary

c) wydajność poszczególnych strategii (kampanie, edukacyjna praca społeczna, postępowanie prawne/ kary w walce z FGM powinny być oceniane systematycznie w celu stworzenia jak najbardziej efektywnych strategii)

d) procedury medyczne dotyczące rekonstrukcji łechtaczki. Metoda rozwinięta przez dr. med. Foldés zapowiada się obiecująco. Powinno to być jednak przedmiotem badań naukowych na szerszą skalę.

1. Przejrzyste wytyczne

Podczas badań do mojej nowej książki odkryłam, że zatrważająca ignorancja w stosunku do FGM występuje częściowo pośród zawodów, które odgrywają wyjątkowo ważną rolę w walce z FGM: lekarzy, pielęgniarek, położnych, pracowników społecznych, przedszkolanek czy też nauczycieli. Nawet przedstawiciele tych zawodów, którzy posiadają wiedzę w tym temacie często nie czują się ta tyle pewnie, aby podjąć działanie w określonych przypadkach. To jest bardzo problematyczne, ponieważ w kwestii informowania o przypadkach FGM władze są uzależnione od tych grup zawodowych. Dlatego też związki zawodowe muszą stworzyć przejrzyste wytyczne działania w wypadku podejrzenia lub też wykonania zabiegu obrzezania oraz środków zapobiegawczych przeciw temu przestępstwu. Takie wytyczne stanowiłyby bardzo istotny wkład w podnoszenie świadomości nt. FGM pośród tych zawodów oraz poziomu interwencji w przypadku podejrzeń FGM. Zestawienie międzynarodowych doświadczeń oraz analiza porównawcza istniejących wytycznych byłaby również wartościowym wkładem. Bardzo istotną dla mnie kwestią jest sprawa ponownego zaszywania narządów płciowych, np. po porodzie. Dotarła do mnie informacja od wielu lekarzy, że kobiety dotknięte FGM same żądały powrotu do stanu sprzed urodzenia dziecka. Nie podważam tego, ale według mnie takie działanie jest pośrednią formą aprobaty dla FGM.

Niemożliwym jest, aby jednocześnie potępiać i wspierać FGM poprzez ponowne zaszywanie kobiety. Mam szczerą nadzieję, że może powstać ogólnoświatowa ugoda dotycząca potępienia i zakazu ponownego zaszywania narządów płciowych kobiet.

2. Szkolenia na szeroką skalę

Poza ustaleniem jasnych wytycznych dla określonych zawodów bardzo ważnym jest, aby pracownicy sektora społecznego oraz służby zdrowia posiadali gruntowne informacje na temat FGM. Dlatego też wyczerpująca wiedza na temat różnych form i zdrowotnych konsekwencji FGM, jak również sytuacji prawnej powinna być obligatoryjnie przekazywana na szkoleniach.

Ponadto uważam, że nieprzerwane treningi oraz doskonalenie wiedzy na temat FGM jest niezbędne. Świadomość tego, że FGM jest naruszeniem praw człowieka jest nie mniej istotna, niż techniczny know – how. W większości przypadków lekarze, położne i pracownicy opieki społecznej są pierwszymi osobami kontaktowanymi w przypadku podejrzenia zagrożenia FGM. Dopóki nie zostanie jasno stwierdzone, że FGM jest pogwałceniem praw człowieka – a nie częścią kultury, tradycji czy religii – kolejne przypadki będą ukrywane, a dziewczynki nie otrzymają odpowiedniej ochrony. Z obawy przed osądami o rasizm; z obawy przed utratą czyjegoś zaufania; lub – co gorsza – z powodu pseudo – tolerancyjnej obojętności. To odnosi się głównie do zawodów, które zobowiązane są tajemnicą zawodową. Np. lekarz dopiero wtedy będzie w stanie złamać przysięgę tajemnicy zawodowej, kiedy zrozumie, że FGM jest przestępstwem, a interwencja jest w tym wypadku jego ludzkim obowiązkiem.

Naturalnie, istnieją pewne różnice pomiędzy poszczególnymi zawodami, które trzeba wziąć pod uwagę. Przykładowo ginekolog musi wiedzieć dokładnie jak wygląda pochwa okaleczona obrzezaniem, aby móc dokonać odpowiedniej diagnozy. Pozostali lekarze specjaliści, czy przedstawiciele innych zawodów nie potrzebują pogłębiać swojej wiedzy do tego stopnia. Jednakże wszystkie grupy zawodowe, które mogą mieć styczność z FGM powinny być uświadomione o podstawowych faktach. Uważam, że szkolenia interdyscyplinarne angażujące również policję i reprezentantów władz byłyby nie tylko użyteczne, ale też konieczne.

Taka forma zajęć wspierałaby wzajemne zrozumienie oraz podnosiła stan wiedzy o roli pozostałych instytucji w walce z FGM. Sukces w walce z FGM jest uzależniony od wzajemnej współpracy władz i organizacji.

3. Intensywna i systematyczna prewencja

To obejmuje:

a) kampanie informacyjne w domach dla uchodźców, przedszkolach, szkołach, szpitalach oraz w placówkach opieki społecznej

b) konsultacje medyczne dla pacjentów pochodzących z grup ryzyka

c) obowiązkowe rutynowe badania lekarskie (również ginekologiczne) dla wszystkich (!) dziewczynek w przedszkolach i szkołach

d) w ten sposób łatwiej stwierdzić przemoc seksualną wobec dzieci

e) środki ochrony społecznej (np. anonimowe mieszkania) dla rodziców, którzy uciekli ze swoich rodzin, aby uchronić dziecko przed okaleczeniem.

4. Bezpłatne operacje rekonstrukcyjne

Bezpłatna operacja rekonstrukcyjna powinna być umożliwiona każdej kobiecie, która się o to ubiega. To obejmuje zdjęcie szwów w przypadku całkowitego usunięcia wewnętrznych i zewnętrznych warg sromowych (dezinfibulacja), jak również – na żądanie – rekonstrukcję tkanki. Fundusze ubezpieczenia zdrowotnego we wszystkich państwach powinny pokrywać wszelkie związane z tym koszty.  Podczas operacji łechtaczka jest przynajmniej częściowo zrekonstruowana. Opisałam to w mojej książce „Przełamać tabu”.  Odczucia seksualne są odrestaurowane w 80 % przypadków. Niestety, jedynie jeden francuski chirurg, Dr Pierre Foldés, który rozwinął tę technikę, wraz ze swoimi współpracownikami są w stanie przeprowadzać takie operacje. Owe zabiegi nie są jednak bezsporne i wiem, że są ludzie, którzy odmawiają poddania się im. Niemniej jednak, pragnę, aby ta technika została rozprzestrzeniona na całym świecie oraz aby opanowało ją więcej lekarzy tak, aby każda kobieta, która by tego chciała (!), mogła przejść taki proces.

5. Międzynarodowa wymiana, ogólnoświatowa współpraca

Najwięcej starań w obszarze walki z FGM jest obecnie podejmowanych jedynie w zasięgu granic państwowych. Praktycznie w każdym kraju podejmuje się inne praktyki i regulacje w tej kwestii. Wymiana informacji na temat doświadczeń jest wciąż niewystarczająca. Podczas podróży badawczych do mojej książki „Przełamać tabu” przeprowadziłam z wieloma wyspecjalizowanymi w FGM lekarzami rozmowy na temat techniki operacyjnej rozwiniętej przez dr. Foldés. Pomimo, że istnieje ona już od wielu lat, prawie żaden z nich o niej nie słyszał. W krótko- i średnioterminowej perspektywie potrzebna jest intensywna wymiana pomiędzy różnymi narodowymi instytucjami – konferencje, projekty badawcze, wykłady zaadresowane do międzynarodowych uczestników. Jedynie w ten sposób będziemy w stanie znaleźć najlepsze strategie do walki z FGM oraz uniknąć czasochłonnych błędów. W dłuższej perspektywie istnieje potrzeba konsekwentnego działania ONZ przeciwko FGM. Ponieważ FGM jest problemem międzynarodowym!